Xây Dựng Bình An

Người ta thường nói: phải có mưa thuận gió hòa thì hạt giống nẩy mầm, cây cối mới lớn lên và trổ sinh nhiều hoa trái; phải có an vui hạnh phúc thì con người mới phát sinh đầy đủ. Như vậy sự hài hòa là một yếu tố cần thiết để sống và lớn lên. Theo công đồng Vaticanô II trong Hiến Chế mục vụ số 8 thì: “khát vọng được sống bình an sẵn có nơi lòng mọi người”

Thật vậy không ai trong chúng ta lại không muốn có sự hòa bình. Hòa bình là điều kiện số một của cuộc sống hạnh phúc, nhưng thật là mâu thuẫn vì trong thực tế, ai cũng muốn có cuộc sống hạnh phúc nhưng lại ít có ai thực tình xây dựng hòa bình: “Phúc cho ai tác tạo hòa bình vì sẽ được gọi là con Thiên Chúa” (Mt 5, 9). Đức Kitô đã không nói: phúc cho người đang hưởng sự bình an, mà’ nói: phúc cho người xây dưng bình an. vậy bình an là gì?

Một bản nhạc êm đềm là trong đó có các nốt nhạc kết câu nhịp nhàng.

Một thể lý bình an là mọi cơ năng hoạt động trong thân thể điều hòa âm dương.

Một tâm hồn bình an là luôn biết tôn trọng trật tự của Chúa trong đời sống mình.

Một cộng đoàn bình an đòi hỏi mọi người giữ đúng vai trò của mình trong tập thể.

Vậy người xây dựng bình an là người luôn sống hiếu hòa với chính mình, với các thụ tạo và với Thiên Chúa.

Theo tinh thần của mối phúc thứ 7 thì người xây dựng bình an không phải chỉ là người yêu thích sự hòa bình nhưng còn là người biết chủ động trong việc đem lại an hòa cho chính bản thân mình và cho tha nhân. Vì thế, bình an không phải’ chĩ là sự vắng bóng các xung đột nhưng chính là sự hại hòa của đời sống, một đời sống được đan kết bằng những nghĩa cử cao đẹp và những tương quan đậm nét yêu thương để nhờ đó con người có thể thực sự gặp gỡ, cảm thông, yêu mến và xây dựng cho nhau. Nhưng muốn đem lại bình an cho người khác, trước hết ta phải có sự bình an nơi chính bản thân mình.

1. Xây dựng bình an cho riêng mình

Trước hết cần xây dựng bình an cho chính mình bằng cách không để cho lương tâm cắn rứt, muốn thế ta phải:

Lập lại trật tự thể lý: biết tiết chế các đam mê, vì các đam mê gây nên xáo trộn trong thân xác của ta. Lập lại trật tự trong tâm hồn: là tôn trọng trật tự của Chúa, giữ luật Chúa và làm theo tiếng nói của lương tâm. Bình an trong tâm hồn chính là sự hiệp nhất nơi tâm hồn qua việc hòa giải với Chúa, với mọi người và với vũ trụ thiên nhiên. Con tim hạnh phúc là con tim đã được hòa giải. Nếu không có hòa giải thật sự trong lòng, ta không thể cảm nghiệm được vui mừng hạnh phúc và do đó không thể có bình an thực sự.

2. Xây dựng bình an cho tha nhân

Một trong những nhu cầu căn bản của con người là được sống an toàn và yêu thương. Vì thế xây dựng bình an cho tha nhân là biết duy trì và nếu cần thì tái lập mối liên lạc ổn thỏa, thân tình và chân chính giữa người với người, nhất là giữa những người bất thuận với nhau. Kinh nghiệm từ ngàn xưa của con người cho thầy rằng nguyên nhân trầm trọng nhâ’t và năng gặp nhâ’t làm mâ’t thanh bình nội tâm và gây khó khăn trong các mối liên lạc giữa người với người là những tương quan tiêu cực gây ra do sự thiếu chân thành với nhau. Gabriel Marcel quả quyết: “chỉ khi nào ta dám sống thật với nhau mà không cần làm bộ ra vẻ…, lúc đó ta mới thực sự được sống bình an và hạnh phúc”.

Sống chân thành là cần thiết vì sự thật là dây liên kết các mối tương quan trong xã hội. Chỉ khi nào được sống trong dòng chảy của những tương quan trung thực, con người mới có thể sống tự do, cởi mở và tin tưởng nhau.

3. Vậy thế nào là sống chân thực?

Chân thực là thái độ của tinh thần, qua đó ta tỏ lòng tôn trọng sự thật, đón nhận sự thật, hành động theo sự thật và chia sẻ sự thật cho tha nhân. Do đó ta phải tập luyện đức tính trung thực trong cả 3 lãnh vực: tư tưởng, lời nói và cách sống.

a. Chân thực trong tư tưởng: chân thực trong tư tưởng là biết suy nghĩ đúng sự thật, không thành kiến, không cố chẩp, không lập dị nhưng biết chấp nhận thực tế cách sáng suốt. Để làm đuỢc nhửng điều đó, ta cần ý thức mình cũng có những khuyết điểm và thường thiếu khả năng làm điều thiện. Như vậy ta mới dễ dàng hoán cải khi biết mình có những thiếu sót và dễ dàng thông cảm cho người khác, biết bào chữa cho họ hơn là kết án hay đòi hỏi họ cách quá đáng.

b. Chân thực trong lời nói: chân thật trong lời nói là những gì được phát biểu phải ăn khớp với tư tưởng và sự hiểu biết bên trong của mình. Đức Giêsu đã dạy: “có thì nói có, không thì nói không” (Mt 5, 37). Vậy ta có thể sống chân thật ngay trong việc trò chuyện hằng ngày, không dùng lời nói làm tổn thương, phá đổ; không gièm pha, nó xấu, bịa đặt, không nịnh hót, tâng bốc, lấy lòng… những điều này trước sau gì cũng đưa đến bất an và gây xáo trộn cho nhau. Tuy nhiên, sự chân thật đòi hỏi ta nhiều lúc phải can đảm nói sự thật, cho dù “sự thật có khi mất lòng”. Điều tích cực hơn cả không phải là tránh nói thật để khỏi mất lòng, nhưng là biết cách nói thật với tất cả tình thương yêu.

c. Chân thật trong cách sống: là hành động sao cho phù

hợp với tư tưởng và lời nói của mình. Do đó ta cần sống trung thực bằng cách nhìn nhận con người thực của mình có nhiều yếu đuối, nghiêm túc đón nhận những ý kiến của người khác để hoán cải chứ không phải để ác cảm hay muôYi trả thù. Rồi trong công việc: ta không làm việc để được khen ngợi hay để lấy lòng người khác, nhưng tránh mọi hình thức ngụy trang như: bên ngoài thì rất đạo đức nhưng động cơ bên trong lại hoàn toàn khác. Chính Chúa Giêsu đã gọi giới Pharisiêu là giả hình vì họ đã làm những việc thiện không phải vì Thiên Chúa và tha nhân nhưng vì muốn được người ta khen ngợi (Mt 6, 1-8)

Tóm lại, đã làm người thì ai cũng muốn yêu và được yêu, mà bình an chính là hoa trái của yêu thương. Nhưng làm sao có hoa trái yêu thương nếu ta không thực tình xây đắp cho nhau những điều tốt lành. Theo mối phúc thứ 7 thì khi xây dựng bình an, ta được gọi là con Thiên Chúa, và khi đã là con Thiên Chúa, ta được sống trong tình thương của Ngài và của mọi người. “Hãy coi, lòng mến mà Cha ban cho ta lớn lao dường nào, vì ta được gọi là ơn Thiên Chúa, và quả thực ta là thế” (1Ga 3,1)

Chúa dùng chữ được gọi là con để nói rằng “Mọi người sẽ nhận diện ta là con Thiên Chúa khi ta xây đắp bình an”.

Đây là cách làm sáng danh Chúa nhất vì làm con thì phải làm cho cha mẹ được nở mặt nở mày qua cuộc sống của mình. Khi tích cực xây dựng bình an, ta được nên giống Chúa và được gọi là công chính như Thánh Giacôbê đã nói: chỉ ai gieo sự bình an thì mới đáng gọi là kẻ thánh thiện tức là người công chính: “Hoa quả công chính là gieo vãi trong an bình cho người xây dựng bình an”. (Gc 3,18)

                                                                                                                      M. Rose Vũ Loan, FMSR